Hoạt động đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài phải tuân thủ chặt chẽ quy định pháp luật, trong đó giấy phép là điều kiện bắt buộc. Vậy doanh nghiệp muốn hoạt động trong lĩnh vực xuất khẩu lao động cần đáp ứng điều kiện gì? Thủ tục xin giấy phép ra sao?
1, Giấy phép xuất khẩu lao động là gì?
Xu hướng xuất khẩu lao động sang nước ngoài làm việc ở nước ta vẫn đang diễn ra vô cùng mạnh mẽ, với nhiều lứa tuổi và ngành nghề đa dạng. Để một người lao động có thể thực hiện xuất khẩu lao động hợp pháp thì một trong các thủ tục vô cùng quan trọng là xin cấp giấy phép xuất khẩu lao động.
Giấy phép xuất khẩu lao động có thể hiểu là văn bản pháp lý được cơ quan chức năng cấp nhằm hợp pháp hóa việc người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hình thức hợp đồng lao động, hoặc xác nhận năng lực hoạt động của các doanh nghiệp cung ứng dịch vụ đưa người lao động ra nước ngoài làm việc.
2, Điều kiện để xin giấy phép xuất khẩu lao động:
Các điều kiện đối với doanh nghiệp quy định tại Điều 10 Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng 2020, bao gồm:
Thứ nhất: Có vốn điều lệ từ 05 tỷ đồng trở lên; có chủ sở hữu, tất cả thành viên, cổ đông là nhà đầu tư trong nước theo quy định của Luật Đầu tư;
Thứ hai: Đã ký quỹ theo quy định tại Điều 24 của Luật này;
Thứ ba: Có người đại diện theo pháp luật là công dân Việt Nam, trình độ từ đại học trở lên và có ít nhất 05 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng hoặc dịch vụ việc làm; không thuộc diện đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự; không có án tích về một trong các tội xâm phạm an ninh quốc gia, các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người, tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, tội quảng cáo gian dối, tội lừa dối khách hàng, tội tổ chức, môi giới cho người khác xuất cảnh, nhập cảnh hoặc ở lại Việt Nam trái phép, tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép, tội cưỡng ép người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép;
Thứ tư: Có đủ số lượng nhân viên nghiệp vụ thực hiện các nội dung quy định tại Điều 9 của Luật này;
Thứ năm: Có cơ sở vật chất của doanh nghiệp hoặc được doanh nghiệp thuê ổn định để đáp ứng yêu cầu giáo dục định hướng cho người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng;
Thứ sáu: Có trang thông tin điện tử.
Ngoài ra, người lao động cũng phải đáp ứng các điều kiện cơ bản sau để được xem xét cấp giấy phép có thể kể đến như:
Thứ nhất: Tuổi tác phù hợp theo yêu cầu của nước tiếp nhận. Mỗi quốc gia có một giới hạn độ tuổi khác nhau về người lao động. Vì vậy, độ tuổi là điều kiện đầu tiên cần phải đáp ứng.
Thứ hai: Có trình đồ chuyên môn, kỹ thuật phù hợp. Tùy theo từng thị trường lao động và ngành nghề cụ thể (xây dựng, cơ khí, nông nghiệp, hộ lý, kỹ thuật…), phía đối tác nước ngoài có thể yêu cầu chứng chỉ nghề, bằng cấp hoặc kinh nghiệm thực tiễn. Việc đáp ứng đúng yêu cầu chuyên môn là yếu tố quyết định đến việc lựa chọn, sắp xếp và làm việc hiệu quả sau này.
Thứ ba: Đáp ứng yêu cầu về sức khỏe. Người lao động phải đáp ứng điều kiện về sức khỏe do Bộ Y tế quy định, đồng thời không mắc các bệnh cấm xuất cảnh hoặc không phù hợp với yêu cầu lao động ở nước ngoài.
Thứ tư: Đủ điều kiện để xuất cách. Ngoài chuyên môn và sức khỏe, người lao động còn phải đảm bảo không bị cấm xuất cảnh theo quy định của pháp luật Việt Nam (ví dụ: đang bị điều tra, đang thi hành án…). Đồng thời, cần có hộ chiếu hợp lệ, hồ sơ nhân thân rõ ràng và không có tiền án, tiền sự liên quan đến các tội danh nghiêm trọng.
Thứ năm: Có hợp đồng làm việc với doanh nghiệp được cấp phép xuất khẩu lao động. Người lao động chỉ được phép đi làm việc ở nước ngoài khi đã ký hợp đồng lao động với doanh nghiệp có giấy phép hoạt động dịch vụ đưa người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài. Đây cũng là căn cứ pháp lý để người lao động được bảo vệ trong quá trình làm việc tại nước ngoài.
3, Hồ sơ xin cấp giấp phép xuất khẩu lao động
Thành phần hồ sơ được quy định cụ thể tại khoản 1 Điều 12 Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng năm 2020 quy định như sau:
– Văn bản đề nghị cấp Giấy phép của doanh nghiệp.
– Bản sao Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp.
– Giấy tờ chứng minh đáp ứng các điều kiện tại mục (1), bao gồm:
+ 01 bản sao Điều lệ của doanh nghiệp tại thời điểm đề nghị cấp Giấy phép và giấy tờ chứng minh việc góp vốn theo quy định của Luật Doanh nghiệp; 01 bản sao sổ đăng ký cổ đông mới nhất đối với công ty cổ phần.
+ 01 bản chính Giấy xác nhận nộp tiền ký quỹ hoạt động dịch vụ đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng theo mẫu. 01 bản sao Phiếu lý lịch tư pháp được cấp không quá 06 tháng trước thời điểm đề nghị cấp Giấy phép; 01 bản sao bằng cấp chuyên môn; 01 bản sao giấy tờ chứng minh kinh nghiệm (quyết định bổ nhiệm hoặc hợp đồng lao động, văn bản chấm dứt hợp đồng lao động hoặc quá trình tham gia bảo hiểm xã hội hoặc giấy xác nhận kinh nghiệm của nơi đã làm việc) của người đại diện theo pháp luật.
+ 01 bản chính Danh sách nhân viên nghiệp vụ thực hiện hoạt động dịch vụ đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng theo mẫu; 01 bản sao bằng cấp chuyên môn, văn bằng, chứng chỉ ngoại ngữ (nếu có); 01 bản sao giấy tờ chứng minh kinh nghiệm làm việc (nếu có) của một trong các văn bản sau: hợp đồng lao động, văn bản chấm dứt hợp đồng lao động, quá trình tham gia bảo hiểm xã hội, hoặc giấy xác nhận kinh nghiệm của nơi đã làm việc của mỗi nhân viên nghiệp vụ.
+ 01 bản sao giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất hoặc hợp đồng thuê cơ sở vật chất để tổ chức giáo dục định hướng, kèm theo bảng kê do doanh nghiệp xác nhận về trang thiết bị, sơ đồ mặt bằng phòng học và khu vực nội trú.
4, Thủ tục xin cấp Giấy phép xuất khẩu lao động:
Bước 1: Doanh nghiệp chuẩn bị hồ sơ theo quy định của pháp luật và hướng dẫn của các cơ quan có thẩm quyền. Gửi hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép hoạt động dịch vụ xuất khẩu lao động đến cơ quan quản lý lao động có thẩm quyền, thường là Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội hoặc cơ quan có thẩm quyền tại địa phương. Sau khi nộp hồ sơ, doanh nghiệp cần theo dõi và chờ đợi phản hồi từ cơ quan có thẩm quyền.
Bước 2: Giải quyết hồ sơ:
+ Thời hạn: Trong vòng 20 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ
+ Trường hợp hồ sơ hợp lệ thì được Cấp Giấy phép cho doanh nghiệp.
+ Trường hợp hồ sơ không đủ điều kiện: Bộ trưởng thực hiện trả lời bằng văn bản. Nêu rõ lý do tại sao Giấy phép không được cấp.
Trong quá trình này, doanh nghiệp sẽ nhận được quyết định từ cơ quan quản lý lao động về việc cấp hoặc không cấp Giấy phép hoạt động dịch vụ xuất khẩu lao động. Điều này giúp đảm bảo rằng quy trình được thực hiện một cách minh bạch và công bằng, đồng thời cung cấp lý do rõ ràng nếu Giấy phép không được cấp.
