Trong giai đoạn hiện nay, tình trạng ly hôn diễn ra ngày càng tăng trên địa bàn cả nước đồng thời theo số liệu thống kê thì độ tuổi ly hôn đang đi theo chiều hướng trẻ hóa, cụ thể là các cặp vợ chồng có độ tuổi dưới 30 thực hiện thủ tục ly hôn ngày càng nhiều.
Có rất nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan dẫn đến tình trạng này, mặc dù xã hội không khuyến khích các cặp vợ chồng thực hiện thủ tục này, tuy nhiên đây là một trong những thủ tục pháp lý mà luật định cho các cặp vợ chồng chấm dứt quan hệ hôn nhân và gia đình, tương ứng với việc chấm dứt một số quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của hai bên, đảm bảo một số quyền lợi nhất định của các bên. Trong thực tế, để thực hiện việc ly hôn vẫn có những trường hợp do còn hạn chế về mặt pháp lý dẫn đến lợi ích của mình bị ảnh hưởng khi ly hôn. Như vậy, các bên khi thực hiện thủ tục này cần nắm được những kinh nghiệm cũng như lưu ý sau đây khi thực hiện thủ tục ly hôn nhanh.
Dưới đây là bài phân tích mới nhất của Hãng Luật Bigboss Law về thủ tục, hồ sơ khi ly hôn và kinh nghiệm ra Tòa theo quy định mới nhất năm 2023. Nếu còn bất cứ thắc mắc nào liên quan đến trường hợp này hoặc các vấn đề pháp luật hôn nhân gia đình khác, vui lòng liên hệ: 0978 333 379 để được tư vấn miễn phí!
1. Thứ nhất, khái niệm và phân loại ly hôn:
– Khái niệm: được quy định tại khoản 14 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì ly hôn được xác định là việc các bên chấm dứt quan hệ vợ chồng theo quy định của luật dựa trên bản án hoặc quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án.
– Phân loại: ly hôn có hai hình thức đó là thuận tình ly hôn hoặc ly hôn theo yêu cầu của một bên (hay còn gọi là ly hôn đơn phương) được quy định tại Điều 55 và Điều 56 Luật Hôn nhân và gia đình 2014. Theo đó điều kiện, hồ sơ, thủ tục ly hôn đối với hai hình thức này cũng khác nhau.
2. Thứ hai, hồ sơ ly hôn:
Các bên khi muốn thực hiện thủ tục ly hôn nhanh cần phải chuẩn bị một bộ hồ sơ bao gồm các giấy tờ, tài liệu sau đây:
– Đơn ly hôn:
+ Nếu là ly hôn thuận tình thì các bên phải soạn thảo Đơn yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn, nuôi con, chia tài sản khi ly hôn được cả hai bên vợ và chồng đều ký tên);
+ Nếu là ly hôn do yêu cầu của một bên thì phải có Đơn ly hôn đơn phương.
>>> Tải đơn ly hôn tại đây
Cả hai đơn ly hôn này đều phải được soạn thảo theo mẫu và phải đảm bảo đầy đủ những nội dung nhất định theo yêu của của luật.
– Giấy đăng ký kết hôn. Chỉ chấp nhận bản chính, Luật định không chấp nhận Giấy đăng ký kết hôn bản photo hoặc bản sao photo chứng thực hoặc bản chính như bị hư hỏng, rách nát, mất hoặc mờ thông tin;
– Giấy chứng minh thư nhân dân/Thẻ căn cước công dân/Hộ chiếu còn thời hạn sử dụng của cả hai bên (bản sao chứng thực);
– Sổ hộ khẩu của hai vợ chồng (chỉ cần bản sao chứng thực);
– Giấy khai sinh của con (nếu có, bản sao chứng thực);
– Các tài liệu, chứng cứ chứng minh về tài sản: Ví dụ Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất; Giấy đăng ký xe; Sổ tiết kiệm…Chỉ cần bản sao, không cần bản chính;
– Các giấy tờ khác: Ví dụ giấy tờ, tài liệu chứng minh cho lý do ly hôn hay giấy tờ, tài liệu chứng minh điều kiện của các bên khi tranh chấp quyền nuôi con.
Nếu một trong các giấy tờ nêu trên do cơ quan có thẩm quyền ở nước ngoài cấp thì phải được hợp pháp hóa lãnh sự.
3. Thứ ba, những điều cần lưu ý khi ly hôn:
3.1 Một là, lý do ly hôn được Tòa án chấp nhận:
Trên thực tế có rất nhiều lý do ly hôn, tuy nhiên không phải bất cứ lý do nào cũng được Tòa án chấp nhận khi ly hôn, đặc biệt là trong trường hợp ly hôn do yêu cầu của một bên.
Tòa án sẽ chấp nhận thuận tình ly hôn nếu các bên thật sự tự nguyện ly hôn, đồng thời thỏa thuận về việc chia tài sản, việc trông nom, nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục con thì Tòa án thực hiện thủ tục công nhận thuận tình ly hôn; còn nếu không thỏa thuận được trong trường hợp thỏa thuận giữa hai vợ chồng không bảo đảm được quyền, lợi ích chính đáng của vợ và con thì Tòa án sẽ giải quyết việc ly hôn.
Tòa án chỉ chấp nhận đơn ly hôn đơn phương của một trong hai bên nếu có các lý do được quy định tại Điều 56 Luật Hôn nhân và gia đình 2014:
+ Do một trong hai bên có sự vi phạm chế độ hôn nhân một vợ một chồng hay thường gọi là do ngoại tình;
+ Một trong hai bên bạo lực gia đình theo quy định của Luật Phòng, chống bạo lực gia đình 2007;
+ Mâu thuẫn kéo dài, trầm trọng; tình cảm gia đình không thể hàn gắn hoặc có thể do các bên ly thân;
+ Mục đích của hôn nhân không đạt được trong quá trình vợ chồng chung sống với nhau;
+ Ly hôn do một trong hai bên bị tuyên bố là mất tích dựa trên yêu cầu ly hôn của bên còn lại.
3.2 Hai là, thời hạn ly hôn:
Nếu trong trường hợp các bên muốn thực hiện thủ tục ly hôn nhanh gọn thì nên thỏa thuận để thuận tình ly hôn vì theo quy định tại Điều 203 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 thì thời hạn chuẩn bị xét xử đối với ly hôn đơn phương là 04 tháng. Nếu trong trường hợp đối với các vụ án phức tạp có thể được kéo dài thêm thời hạn chuẩn bị xét xử thêm 02 tháng là tối đa không quá 06 tháng. Tuy nhiên nếu như hai bên ly hôn thuận tình thì các bên chỉ mất tầm 01 tháng để giải quyết thủ tục này trong trường hợp hai bên đã thỏa thuận được với nhau về tài sản chung và về phân chia quyền nuôi con sau khi ly hôn.
3.3 Ba là, thẩm quyền giải quyết của Tòa án:
Để tránh trường hợp gửi đơn ly hôn tại Tòa án không có thẩm quyền dẫn đến việc đơn ly hôn bị trả về và tốn thời gian của các bên, thì khi ly hôn các bên phải nắm rõ những quy định của pháp luật, cụ thể như sau:
+ Thuận tình ly hôn: Tòa án nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh nơi một trong hai vợ chồng cư trú. Trong đó nơi cư trú có thể là nơi đăng ký hộ khẩu thường trú hoặc nơi tạm trú. Hai vợ chồng có thể lựa chọn một trong hai nơi để gửi đơn.
+ Ly hôn do yêu cầu của một bên: Tòa án có thẩm quyền giải quyết cũng là Tòa án nhân dân cấp huyện nhưng nơi tại bị đơn cư trú. Trường hợp này nếu vợ và chồng cư trú tại hai đơn vị hành chính cấp huyện khác nhau thì không thể gửi đơn ly hôn tại nơi nguyên đơn hay chính là nơi bên yêu cầu ly hôn cư trú được.
3.4 Bốn là, án phí khi ly hôn:
Khi ly hôn các bên cũng cần lưu ý về vấn đề án phí, cụ thể: nếu các bên không có tranh chấp hoặc yêu cầu Tòa án phân chia tài sản khi ly hôn thì áp dụng mức án phí sơ thẩm không có giá ngạch theo quy định tại Nghị quyết 326/2016/UBTVQH14 là 300.000 đồng. Tuy nhiên nếu như trong trường hợp các bên có tranh chấp về tài sản khi ly hôn thì án phí sẽ dựa trên giá trị tài sản tranh chấp. Nếu tài sản càng cao thì mức án phí cũng càng cao.
3.5 Năm là, thời hạn kháng cáo bản án, quyết định công nhận thuận tình ly hôn:
+ Thời hạn kháng cáo bản án ly hôn sơ thẩm là 15 ngày, được tính kể từ ngày Tòa tuyên án; Tuy nhiên nếu đương sự vắng mặt tại phiên tòa hoặc khi tuyên án không có mặt nhưng có lý do chính đáng thì thời hạn kháng cáo 15 ngày kể từ ngày họ nhận được bản án hoặc bản án được niêm yết công khai; Nếu đương sự khi tham gia phên tòa có mặt nhưng vắng mặt tại thời điểm Tòa tuyên án mà không có lý do chính đáng trình báo thì thời hạn kháng cáo là 15 ngày từ ngày tuyên án, được quy định tại Điều 273 Bộ luật tố tụng dân sự 2015.
+ Đối với ly hôn thuận tình mà theo quy định ra quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự thì có hiệu lực pháp luật ngay sau khi ban hành quyết định mà không thể kháng cáo hay kháng nghị theo thủ tục phúc thẩm. Tuy nhiên có thể bị kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm.
Trên đây là một vài lưu ý mà các bên vợ hoặc chồng cần lưu ý khi ly hôn để đảm bảo quyền lợi cho bản thân hoặc để thực hiện thủ tục ly hôn nhanh gọn, theo đúng quy định của pháp luật.
