1. Thay đổi kết cấu xe là gì và vì sao cần quản lý chặt chẽ?
Theo khoản 7 Điều 2 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 và khoản 16 (ô tô) – khoản 8 (xe máy) Điều 32 Nghị định 168/2024/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 01/01/2025:
– Phạt tiền từ 4.000.000 đồng đến 6.000.000 đồng đối với cá nhân, từ 8.000.000 đến 12.000.000 đồng đối với tổ chức là chủ xe mô tô, xe gắn máy và các loại xe tương tự xe mô tô, các loại xe tương tự xe gắn máy thực hiện một trong các hành vi như: Tự ý thay đổi khung, máy, hình dáng, kích thước, đặc tính của xe.
– “Thay đổi kết cấu xe” (còn gọi là cải tạo trái phép) là hành vi tự ý thay đổi tổng thành khung, máy, hệ thống phanh, truyền động, hệ thống chuyển động; hoặc cải tạo hình dáng, kích thước, đặc tính kỹ thuật không đúng theo thiết kế của nhà sản xuất, hồ sơ đăng ký hoặc thiết kế đã được phê duyệt; hoặc lắp đặt thêm các cơ cấu như nâng hạ thùng/container xe ô tô, rơ-moóc, sơ-mi rơ-moóc mà không có phép của cơ quan chức năng.
– Hành vi này bị nghiêm cấm nếu không xin phép cải tạo hợp pháp và sẽ bị xử phạt nặng kể từ ngày 01/01/2025.
Như vậy Thay đổi kết cấu xe là việc can thiệp vào thiết kế, thông số kỹ thuật, hình dáng, kích thước hoặc công năng của phương tiện so với cấu hình đã được nhà sản xuất hoặc cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
Theo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 và Nghị định 168/2024/NĐ-CP (hiệu lực từ 01/01/2025), hành vi này bao gồm cả việc tự ý thay khung, động cơ, hệ thống phanh, truyền động hoặc lắp thêm các cơ cấu không đúng thiết kế. Việc quản lý chặt chẽ là cần thiết bởi bất kỳ thay đổi nào không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật đều tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn khi lưu thông, làm giảm hiệu quả kiểm định, gây khó khăn cho công tác quản lý phương tiện và có thể dẫn tới tai nạn giao thông nghiêm trọng. Do đó, mọi cải tạo phương tiện phải được thực hiện theo đúng trình tự xin phép và kiểm định, nhằm vừa đáp ứng nhu cầu sử dụng vừa đảm bảo an toàn cho chủ xe và cộng đồng.
2. Những bộ phận nào của xe được phép thay đổi và điều kiện kèm theo?
Theo Điều 53 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ số 36/2024/QH15 (có hiệu lực từ 01/01/2025), phương tiện cơ giới đường bộ chỉ được phép thay đổi nếu vẫn đáp ứng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và phù hợp với thiết kế của nhà sản xuất hoặc hồ sơ đăng kiểm.
Cụ thể, các quy định chi tiết được nêu tại Nghị định 168/2024/NĐ-CP:
– Điều 4 & Điều 5: Mọi việc cải tạo, thay đổi kết cấu phải được thực hiện tại cơ sở đủ điều kiện, sử dụng thiết kế kỹ thuật đã được cơ quan chức năng phê duyệt; đồng thời đảm bảo phương tiện vẫn đạt yêu cầu kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường.
– Điều 9: Sau khi cải tạo, chủ xe phải đưa phương tiện đi kiểm định lại và thực hiện thủ tục cập nhật hồ sơ đăng ký, đăng kiểm.
– Điều 11 Thông tư 24/2023/TT-BCA: Trường hợp thay đổi màu sơn xe, chủ phương tiện phải khai báo với cơ quan công an để cập nhật thông tin trên giấy đăng ký xe
– Theo Điều 53 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 và Nghị định 168/2024/NĐ-CP, việc thay đổi kết cấu hoặc bộ phận xe chỉ được phép nếu vẫn đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật, không làm sai lệch thiết kế đã phê duyệt và được thực hiện tại cơ sở đủ điều kiện. Chủ xe phải đưa phương tiện đi kiểm định lại, cập nhật đăng ký, và khai báo khi thay đổi màu sơn theo Điều 11 Thông tư 24/2023/TT-BCA. Quy định này nhằm đảm bảo mọi thay đổi đều an toàn và hợp pháp khi lưu thông.
3. Quy trình xin phép và kiểm định khi thay đổi kết cấu xe?
Theo Điều 53 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ số 36/2024/QH15 (có hiệu lực từ 01/01/2025), chủ phương tiện chỉ được cải tạo, thay đổi kết cấu xe khi bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và tuân thủ thiết kế đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
Quy trình thực hiện được hướng dẫn cụ thể tại Nghị định 168/2024/NĐ-CP:
- Lập hồ sơ thiết kế cải tạo (Điều 4, Điều 5): Chủ xe liên hệ cơ sở cải tạo có đủ điều kiện để lập hồ sơ thiết kế kỹ thuật và gửi cơ quan đăng kiểm thẩm định, phê duyệt.
- Tiến hành cải tạo: Thực hiện theo đúng bản thiết kế đã được chấp thuận và tiêu chuẩn kỹ thuật hiện hành.
- Kiểm định lại phương tiện (Điều 9): Sau khi cải tạo, phương tiện phải được đưa đến cơ quan đăng kiểm để kiểm tra, đánh giá lại an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường.
- Cập nhật giấy tờ xe: Theo Điều 11 Thông tư 24/2023/TT-BCA, chủ xe phải khai báo và chỉnh sửa thông tin trên Giấy chứng nhận đăng ký xe nếu có thay đổi thông số hoặc màu sơn.
Việc thay đổi kết cấu xe là hoạt động có tác động trực tiếp đến an toàn kỹ thuật và tính pháp lý của phương tiện khi lưu thông. Pháp luật hiện hành, cụ thể tại Điều 53 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ số 36/2024/QH15 và hướng dẫn chi tiết tại Nghị định 168/2024/NĐ-CP, quy định rõ chủ xe chỉ được cải tạo phương tiện khi đáp ứng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, tuân thủ thiết kế đã được phê duyệt và thực hiện tại cơ sở đủ điều kiện. Sau khi cải tạo, phương tiện bắt buộc phải kiểm định lại và cập nhật thông tin đăng ký theo Thông tư 24/2023/TT-BCA. Những quy định này nhằm bảo đảm mọi thay đổi đều hợp pháp, an toàn và không gây nguy hiểm cho người điều khiển cũng như các phương tiện khác.
4. Rủi ro và chế tài khi tự ý thay đổi kết cấu xe?
Việc tự ý thay đổi kết cấu phương tiện mà không được cơ quan có thẩm quyền cho phép không chỉ tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn khi lưu thông, mà còn vi phạm pháp luật và có thể bị xử phạt nghiêm khắc. Các chế tài này được quy định rõ trong Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 và Nghị định 100/2019/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung), nhằm răn đe và bảo vệ trật tự an toàn giao thông.
Theo khoản 5 Điều 16 Nghị định 100/2019/NĐ-CP:
– Ô tô: Phạt từ 6 – 8 triệu đồng đối với cá nhân (12 – 16 triệu đồng với tổ chức) và buộc khôi phục kết cấu ban đầu.
– Xe máy: Phạt từ 800 nghìn – 1 triệu đồng.
Ngoài ra, phương tiện có thể bị tạm giữ đến khi khắc phục xong vi phạm.
Hậu quả tiềm ẩn:
– Giảm độ an toàn vận hành, dễ gây tai nạn.
– Mất hiệu lực bảo hành từ hãng sản xuất.
– Không được bảo hiểm bồi thường khi xảy ra sự cố liên quan đến kết cấu thay đổi.
5. Giải pháp thay đổi kết cấu xe vừa hợp pháp vừa an toàn?
– Chỉ thay đổi tại cơ sở được cấp phép và có chứng nhận đủ điều kiện cải tạo.
– Tham khảo tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN) và quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về phương tiện.
– Hoàn thành thủ tục xin phép – kiểm định – cập nhật đăng ký trước khi lưu thông.
– Ưu tiên các thay đổi tăng tính an toàn (hệ thống phanh ABS, camera lùi, cảm biến va chạm…) thay vì chỉ tăng tính thẩm mỹ nhưng tiềm ẩn rủi ro.
Tóm lại, thay đổi kết cấu xe không phải là hành động bị cấm, nhưng phải được thực hiện trong khuôn khổ pháp luật và hướng tới mục tiêu nâng cao an toàn. Việc tuân thủ quy trình từ xin phép, cải tạo tại cơ sở đạt chuẩn, đến kiểm định và cập nhật đăng ký không chỉ giúp chủ xe tránh rủi ro pháp lý mà còn bảo đảm phương tiện vận hành ổn định, an toàn cho chính mình và người tham gia giao thông khác.
6. Tổng đài tư vấn pháp luật qua điện thoại
Nếu quý khách hàng còn có thắc mắc hay câu hỏi nào cần được tư vấn từ luật sư. Quý khách vui lòng liên hệ vào số Hotline 0978 333 379 để được luật sư tư vấn. Trân trọng cảm ơn!
