Mạng xã hội có được quyền nghe lén người dùng, đọc trộm tin nhắn hay không? Câu trả lời là KHÔNG, trừ khi có yêu cầu từ cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo đúng quy định pháp luật. Bài viết cung cấp căn cứ pháp lý rõ ràng từ Hiến pháp, Luật An ninh mạng, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân… giúp bạn hiểu rõ quyền riêng tư của mình khi sử dụng mạng xã hội và những trường hợp ngoại lệ theo pháp luật Việt Nam hiện hành.
1. Quy định chung về quyền riêng tư và bảo vệ dữ liệu cá nhân
- Hiến pháp 2013, Điều 21:
Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình; có quyền bảo vệ thư tín, điện thoại, điện tín và các hình thức trao đổi thông tin riêng tư khác. - Luật An ninh mạng 2018, Điều 17, 18:
Các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên không gian mạng phải bảo đảm an toàn, bảo mật thông tin cá nhân, không được tiết lộ, cung cấp thông tin người dùng cho bên thứ ba nếu không có sự đồng ý của người dùng, ngoại trừ các trường hợp sau:
Theo yêu cầu bằng văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền phục vụ điều tra, xử lý hành vi vi phạm pháp luật;
Khi có quyết định, yêu cầu hợp pháp của cơ quan tiến hành tố tụng.
Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân 2023 (Nghị định 13/2023/NĐ-CP):
Ngoài ra, theo khoản 2 Điều 29 Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân 2025, tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ mạng xã hội, truyền thông trực tuyến không được yêu cầu cung cấp hình ảnh, video chứa nội dung đầy đủ hoặc một phần giấy tờ tùy thân làm yếu tố xác thực tài khoản.
2. Khi nào thì mạng xã hội được phép đọc thông tin riêng tư hoặc cung cấp thông tin người dùng
Theo Luật An ninh mạng và Bộ luật Tố tụng Hình sự:
Khi có yêu cầu bằng văn bản của cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án;
Phục vụ việc điều tra tội phạm, bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội;
Theo quyết định khám xét, lệnh thu thập chứng cứ hợp pháp.
Lưu ý: Ngay cả trong các trường hợp này, việc thu thập thông tin cũng phải tuân thủ trình tự, thủ tục do pháp luật quy định. Doanh nghiệp mạng xã hội không có quyền tự ý hành động ngoài phạm vi được yêu cầu.
3. Chế tài nếu vi phạm
- Nghị định 15/2020/NĐ-CP (xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực bưu chính, viễn thông, CNTT):
Phạt tiền từ 20 triệu đến 70 triệu đồng đối với hành vi tiết lộ thông tin riêng tư, bí mật cá nhân khi chưa được sự đồng ý của chủ thể dữ liệu. - Trách nhiệm hình sự theo Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi 2017:
Tội xâm phạm bí mật hoặc an toàn thư tín, điện thoại, điện tín (Điều 159);
Tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông (Điều 288).
4. Tổng đài tư vấn pháp luật qua điện thoại:
Nếu quý khách hàng còn có thắc mắc hay câu hỏi nào cần được tư vấn từ luật sư. Quý khách vui lòng liên hệ vào số Hotline 0978 333 379 để được luật sư tư vấn. Trân trọng cảm ơn!
