Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng và gia tăng tranh chấp trong hoạt động kinh doanh, việc lựa chọn phương thức giải quyết tranh chấp phù hợp đóng vai trò then chốt. Bên cạnh con đường truyền thống là Tòa án, trọng tài thương mại ngày càng được nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước lựa chọn bởi tính linh hoạt, hiệu quả và bảo mật. Vậy, trong những trường hợp nào thì trọng tài thương mại là phương án tối ưu?
1. Cơ sở pháp lý về trọng tài thương mại
Tại Việt Nam, Luật Trọng tài thương mại 2010 là văn bản pháp lý cao nhất điều chỉnh hoạt động này. Điều 2 Luật quy định: “Tranh chấp giữa các bên phát sinh từ hoạt động thương mại có thể được giải quyết bằng trọng tài nếu các bên có thỏa thuận trọng tài.”
Ngoài ra, Việt Nam cũng là thành viên của Công ước New York 1958, cho phép công nhận và thi hành phán quyết trọng tài quốc tế – một lợi thế lớn trong giao dịch xuyên biên giới.
2. Khi nào nên lựa chọn trọng tài thương mại?
a. Khi cần giải quyết tranh chấp nhanh chóng, tiết kiệm thời gian
Trọng tài không chịu sự ràng buộc về thủ tục tố tụng như tòa án. Quy trình thường đơn giản, thời hạn xử lý ngắn hơn (thường dưới 6 tháng, theo Điều 37 Luật Trọng tài). Với các tranh chấp cần giải quyết khẩn trương như:
Giao hàng chậm, vi phạm điều khoản thanh toán
Tranh chấp về chất lượng hàng hóa, tiến độ công trình
b. Khi muốn giữ bí mật kinh doanh và thông tin nhạy cảm
Một ưu điểm lớn của trọng tài là tính bảo mật. Điều 4 Luật Trọng tài quy định rõ: “Phiên họp trọng tài không công khai, trừ khi các bên có thỏa thuận khác.”
Vì thế, đối với các tranh chấp có yếu tố nhạy cảm về tài chính, công nghệ, chiến lược, doanh nghiệp niêm yết, công ty gia đình muốn tránh tổn hại danh tiếng thì trọng tài là con đường kín đáo và an toàn.
c. Khi cần trọng tài viên có chuyên môn sâu trong lĩnh vực cụ thể
Khác với thẩm phán, trọng tài viên có thể được các bên chọn từ những người có chuyên môn trong ngành (xây dựng, tài chính, sở hữu trí tuệ…). Điều này đặc biệt phù hợp với:
Tranh chấp hợp đồng EPC, FIDIC trong xây dựng
Tranh chấp bản quyền phần mềm, công nghệ cao
Tranh chấp bảo hiểm, tài chính phức tạp
d. Khi tranh chấp có yếu tố nước ngoài hoặc cần thi hành tại nước khác
Với Công ước New York 1958, phán quyết trọng tài có thể được công nhận và thi hành tại hơn 170 quốc gia thành viên. Trong khi đó, bản án của Tòa án Việt Nam thường khó được thi hành ở nước ngoài.
Do đó, trọng tài là lựa chọn ưu việt trong:
Giao dịch thương mại quốc tế, xuất nhập khẩu
Hợp đồng đầu tư, chuyển giao công nghệ có yếu tố nước ngoài
e. Khi các bên muốn tự chủ về quy trình giải quyết tranh chấp
Trọng tài cho phép các bên:
Tự chọn hội đồng trọng tài (1 hoặc 3 người)
Tự chọn ngôn ngữ, địa điểm, luật áp dụng
Đây là ưu điểm lớn với các công ty đa quốc gia, liên doanh nước ngoài, hoặc các công ty lớn có đội ngũ pháp lý mạnh.
3. Những trung tâm trọng tài thương mại uy tín hiện nay:
Trung tâm Trọng tài Quốc tế Bigboss (BBIAC)
– Tên tiếng Anh: (Bigboss International)
– Trụ sở chính: Số 25 đường GS01, Khu phố Tây B, Phường Đông Hòa, Thành phố Dĩ An, Bình Dương.
– Địa chỉ Website: https://bbiac.com/vi-sao-chon-bbiac/
– Hotline: 0979 133 955
Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC)
– Tên tiếng Anh: Vietnam International Arbitration Centre (VIAC).
– Trụ sở chính: Tầng 6 Tòa tháp VCCI, số 9 Đào Duy Anh, Đống Đa, Hà Nội.
– Chi nhánh tại TP. HCM: 171 đường Võ Thị Sáu, Quận 3, TP. HCM.
– Địa chỉ website: https://www.viac.vn
Trung tâm Trọng tài Thương mại phía Nam (STAC)
– Tên tiếng Anh: Southern Trade Arbitration Centre (STAC).
– Trụ sở chính: 391/16 Điện Biên Phủ, phường 25, Quận Bình Thạnh, TP. HCM.
– Địa chỉ website: https://stac.com.vn
Trung tâm trọng tài thương mại Thành phố Hồ Chí Minh (TRACENT)
– Tên tiếng Anh: Hochiminh City Commercial Arbitration Centre (TRACENT).
– Trụ sở chính: 224 Điện Biên Phủ, phường 7, Quận 3, TP. HCM (Tầng 11).
– Địa chỉ website: https://tracent.com.vn
4. Tổng đài tư vấn pháp luật qua điện thoại:
Nếu quý khách hàng còn có thắc mắc hay câu hỏi nào cần được tư vấn từ luật sư. Quý khách vui lòng liên hệ vào số Hotline 0978 333 379 để được luật sư tư vấn. Trân trọng cảm ơn!
