1. Khái niệm doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo
Căn cứ khoản 1 Điều 2 Thông tư 01/2018/TT-BKHCN thì doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo là doanh nghiệp có khả năng tăng trưởng nhanh dựa trên khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới và có thời gian hoạt động không quá 05 năm kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu.
Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Nghị quyết 98/2023/QH15 theo đó doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo là doanh nghiệp được thành lập theo quy định của pháp luật để thực hiện ý tưởng trên cơ sở khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới và có khả năng tăng trưởng nhanh.
Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Nghị quyết 198/2025/QH15 giải thích từ ngữ “doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo” như sau: Doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo là doanh nghiệp được thành lập để thực hiện ý tưởng trên cơ sở khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới và có khả năng tăng trưởng nhanh.
Như vậy về cơ bản định nghĩa về doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo theo 3 quy định trên đều có điểm chung đó là:
- Có khả năng tăng trưởng nhanh
- Thành lập để thực hiện ý tưởng trên cơ sở khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới.
2. Cơ hội phát triển
a. Được hỗ trợ mạnh mẽ về ưu đãi thuế, phí, lệ phí
Theo Điều 10 Nghị quyết 198/2025/QH15 quy định miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 2 năm đầu, giảm 50% số thuế phải nộp trong 4 năm tiếp theo đối với thu nhập từ hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; Miễn thuế thu nhập cá nhân và thuế thu nhập doanh nghiệp với khoản thu nhập từ chuyển nhượng cổ phần/quyền góp vốn trong doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo”
b. Mở rộng kênh huy động vốn, ưu đãi về đầu tư
Căn cứ khoản 1 Điều 5 Nghị định số 210/2025/NĐ-CP (sửa đổi NĐ 38/2018/NĐ-CP) cho phép nhà đầu tư góp vốn vào quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo bằng nhiều loại tài sản: quyền sở hữu trí tuệ, công nghệ, bí quyết kỹ thuật… Không giới hạn bởi hình thức đầu tư truyền thống. Tối đa 30 nhà đầu tư/quỹ, không có tư cách pháp nhân, tạo điều kiện cho các startup linh hoạt tiếp cận nguồn vốn đầu tư
c. Đơn giản hóa thủ tục đăng ký, thúc đẩy chuyển đổi số
Trong nghị định 168/2025/NĐ-CP mới đậy có quy định về việc tăng cường đăng ký doanh nghiệp, hộ kinh doanh qua mạng, liên thông dữ liệu đăng ký, áp dụng chữ ký số, rút ngắn thời gian làm thủ tục và minh bạch hóa thông tin doanh nghiệp
Quản lý thuế áp dụng tài khoản định danh điện tử từ 01/7/2025, giảm thiểu thủ tục truyền thống, thúc đẩy chuyển đổi số trong quản trị doanh nghiệp, nộp-thanh toán thuế
d. Được định danh, bảo vệ quyền lợi rõ ràng hơn
Luật Doanh nghiệp sửa đổi số 76/2025/QH15 bổ sung khái niệm “chủ sở hữu hưởng lợi”, kiểm soát minh bạch nguồn vốn góp và người thực sự kiểm soát doanh nghiệp, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh
3. Thách thức đặt ra
a. Gia tăng yêu cầu minh bạch, trách nhiệm giải trình
Khoản 35 Điều 4 Luật Doanh nghiệp sửa đổi năm 2025 đã chính thức ghi nhận khái niệm “Chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp có tư cách pháp nhân”. Đây là lần đầu tiên luật đã làm rõ chủ thể đứng sau hoạt động doanh nghiệp, không chỉ về mặt hình thức pháp lý mà cả về thực chất kiểm soát, điều hành. Đây là bước tiến quan trọng trong việc minh bạch hóa quyền sở hữu, góp phần ngăn chặn các hành vi trốn tránh nghĩa vụ thuế, rửa tiền và lạm dụng pháp nhân nhằm che giấu danh tính thật của cá nhân chi phối doanh nghiệp.
b. Quản lý thuế, tài chính chặt chẽ hơn
Doanh nghiệp buộc phải tuân thủ việc đăng ký tài khoản định danh điện tử, kê khai – nộp thuế điện tử, liên thông dữ liệu với cơ quan thuế địa phương từ 01/7/2025, nhằm đáp ứng phân cấp quản lý thuế và phòng chống rửa tiền.
c. Điều kiện gọi vốn đầu tư cao hơn
Dù cho phép linh hoạt hơn về tài sản góp vốn, Nghị định 210/2025/NĐ-CP cũng siết chặt điều kiện sử dụng vốn nhàn rỗi, quản lý đầu tư (quỹ không được góp vốn vào quỹ khác; sử dụng vốn sai mục đích bị xử phạt). Các quy định bảo vệ quyền của nhà đầu tư, minh bạch hóa dòng vốn sẽ làm tăng áp lực quản trị nội bộ đối với startup chưa có kinh nghiệm vận hành các quỹ.
d. Áp lực chuyển đổi số và cập nhật chính sách liên tục
Dù tạo nhiều thuận lợi, yêu cầu bắt buộc về định danh điện tử, chuyển đổi số trong quản lý, kê khai, bảo mật thông tin điện tử cũng sẽ tạo thách thức cho các startup nhỏ về nguồn lực công nghệ – nhân lực.
4. Tổng đài tư vấn pháp luật qua điện thoại
Nếu quý khách hàng còn có thắc mắc hay câu hỏi nào cần được tư vấn từ luật sư. Quý khách vui lòng liên hệ vào số Hotline 0978 333 379 để được luật sư tư vấn. Trân trọng cảm ơn!
