Sau khi bà Phan Thị Mai, chủ thẩm mỹ viện Mailisa, bị khởi tố và bắt tạm giam, nhiều người quan tâm liệu các khách hàng đã mua mỹ phẩm của Mailisa có được hoàn tiền hay không?
Ngày 21/11, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (Bộ Công an) đã khởi tố vụ án Buôn lậu, xảy ra tại Công ty MK Skincare, bắt bị can để tạm giam đối với Phan Thị Mai (Giám đốc Công ty TNHH Thẩm mỹ viện Mailisa) và chồng là Hoàng Kim Khánh cùng 6 đối tượng liên quan khác.
Bước đầu cơ quan điều tra xác định, trong thời gian từ năm 2020-2024, với mục đích nhập mỹ phẩm về Việt Nam bán kiếm lời thông qua chuỗi thẩm mỹ viện Mailisa, Phan Thị Mai cùng chồng là Hoàng Kim Khánh thỏa thuận mua mỹ phẩm sản xuất tại Quảng Châu (Trung Quốc) với giá rẻ, không đảm bảo chất lượng và thành phần theo công bố, không đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận lưu hành tự do (CFS) tại Trung Quốc.
Sau đó, các đối tượng câu kết với một số người Trung Quốc, ký kết hợp đồng ngụy tạo và thay đổi nguồn gốc mỹ phẩm từ Quảng Châu thành Hồng Kông (Trung Quốc) để được cấp CFS tại đây.
Họ tổ chức nhập lậu về Việt Nam, quảng cáo là mỹ phẩm sản xuất tại Hồng Kông (Trung Quốc) nhằm thu hút sự tin tưởng của khách hàng, bán với giá cao gấp nhiều lần và thu lợi bất chính hàng nghìn tỷ đồng (chỉ tính riêng 3/100 sản phẩm chủ đạo mà hệ thống Mailisa cung cấp trên thị trường).
Các loại mỹ phẩm do Mailisa bán ra có giá từ vài trăm nghìn đồng đến gần 3 triệu đồng. Bán chạy nhất là các bộ mỹ phẩm Doctor Magic có giá từ 2,3-2,7 triệu đồng.
Do đó, một vấn đề được dư luận quan tâm là: Khách hàng đã mua và sử dụng mỹ phẩm của Mailisa có được hoàn trả tiền không?
Liên quan đến vụ việc, Thạc sĩ Luật sư Mai Tiến Luật nhận định đây là một vụ án đặc biệt phức tạp, bởi hành vi vi phạm kéo dài nhiều năm, liên quan đến sản phẩm có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng, cùng dòng tiền lớn được luân chuyển thông qua hoạt động kinh doanh, bất động sản và xe sang. Do vậy, quá trình điều tra chắc chắn cần nhiều thời gian để rà soát toàn diện chứng cứ và làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức có liên quan.
Luật sư phân tích thêm: nếu quá trình điều tra chứng minh có tổ chức hoặc cá nhân biết rõ nguồn gốc hàng hóa không bảo đảm chất lượng, vi phạm quy định về xuất nhập khẩu nhưng vẫn tham gia tiêu thụ, quảng bá hoặc tiếp tay cho hành vi phạm tội, thì họ có thể bị xử lý hình sự với vai trò đồng phạm.
Đối với người tiêu dùng đã mua và sử dụng sản phẩm kém chất lượng, luật sư cho rằng họ có quyền làm đơn trình báo hoặc cung cấp thông tin cho cơ quan điều tra để được xác định tư cách “người bị hại”. Từ đó, họ có thể yêu cầu xử lý hình sự đối với các bị can về tội sản xuất buôn bán hàng giả, lừa dối khách hàng, đồng thời yêu cầu bồi thường thiệt hại. Trường hợp sản phẩm đã gây ảnh hưởng sức khỏe hoặc thiệt hại tài sản, người bị hại hoàn toàn có quyền yêu cầu bồi thường theo quy định pháp luật dân sự.
Theo Luật sư Mai Tiến Luật, mọi giao dịch mua bán hàng hóa đều là quan hệ dân sự – thương mại, chịu sự điều chỉnh của Bộ luật Dân sự, Luật Thương mại và các văn bản pháp luật liên quan. Giao dịch dân sự muốn có hiệu lực phải đảm bảo các điều kiện: sản phẩm hợp pháp, đủ điều kiện lưu hành; các bên có năng lực pháp lý; giao dịch tự nguyện và nội dung phù hợp pháp luật, đạo đức xã hội.
Nếu một trong các điều kiện trên bị vi phạm, giao dịch dân sự sẽ vô hiệu. Khi đó, các bên phải hoàn trả cho nhau những gì đã nhận; nếu không hoàn trả được bằng hiện vật thì hoàn trả bằng tiền, và bên có lỗi gây thiệt hại phải bồi thường theo quy định.
Căn cứ các Điều từ 123-129 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự có thể bị tuyên vô hiệu nếu có hành vi lừa dối hoặc đối tượng giao dịch thuộc sản phẩm cấm hoặc không đủ điều kiện kinh doanh.
Vì vậy, nếu cơ quan chức năng xác định mỹ phẩm của Mailisa không đủ điều kiện lưu hành và có yếu tố gian dối, giao dịch mua bán sẽ bị tuyên vô hiệu. Khi đó, khách hàng đã thanh toán tiền có quyền yêu cầu hoàn trả. Sản phẩm chưa sử dụng sẽ bị thu hồi và tiêu hủy; sản phẩm đã sử dụng và gây thiệt hại sức khỏe thì người mua có thể yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài yêu cầu hoàn tiền.
