Bộ Tài chính đang lấy ý kiến cho dự thảo Thông tư mới quy định về chế độ kế toán đối với hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh. Đây được xem là bước thay đổi lớn khi cơ chế thuế khoán sẽ được thay bằng yêu cầu ghi chép sổ sách minh bạch, đặc biệt đối với nhóm có doanh thu từ trên 200 triệu đến 3 tỷ đồng mỗi năm.
Dự thảo được xây dựng nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý, nâng cao tính minh bạch trong quản lý thuế và tạo nền tảng cho việc chuyển đổi hộ kinh doanh thành doanh nghiệp khi có nhu cầu. Nếu được ban hành, văn bản này sẽ thay thế Thông tư 88/2021, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.
Đề xuất nhiều quy định mới về chế độ kế toán với cá nhân, hộ kinh doanh từ 1/1/2026.
Theo đó, cá nhân, hộ kinh doanh có doanh thu hằng năm trên 3 tỷ đồng thực hiện kế toán theo hướng dẫn tại thông tư hoặc có thể áp dụng chế độ kế toán dành cho doanh nghiệp siêu nhỏ.
Người đại diện hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có thể tự ghi chép sổ sách kế toán hoặc bố trí người làm kế toán, hoặc thuê dịch vụ làm kế toán.
Người đại diện có thể trực tiếp ghi chép sổ sách hoặc bố trí người làm kế toán/thuê dịch vụ. Theo dự thảo, nhân sự được bố trí làm kế toán có thể gồm cha mẹ (đẻ/nuôi), vợ/chồng, con (đẻ/nuôi), anh/chị/em ruột hoặc người quản lý, thủ kho, thủ quỹ, người thường xuyên được giao nhiệm vụ mua bán tài sản kiêm nhiệm kế toán.
Hộ kinh doanh doanh thu từ trên 200 triệu đến 3 tỷ đồng
Đối với hộ/cá nhân kinh doanh có doanh thu hằng năm từ trên 200 triệu đồng đến 3 tỷ đồng căn cứ vào phương pháp nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT), thuế thu nhập cá nhân (TNCN) để thực hiện kế toán theo một trong hai trường hợp quy định sau:
Trường hợp 1: Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nộp thuế GTGT và thuế TNCN theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu. Chứng từ kế toán sử dụng là hóa đơn bán hàng. Về sổ kế toán, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh sử dụng sổ chi tiết doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ (mẫu số S2a-HKD) được ban hành kèm theo để ghi chép doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ.
Trường hợp 2: Cá nhân, hộ kinh doanh nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ và thuế TNCN theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu. Chứng từ kế toán là hóa đơn GTGT, hóa đơn bán hàng. Sổ kế toán gồm sổ theo dõi nghĩa vụ thuế GTGT với ngân sách nhà nước và sổ chi tiết doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ.
Hộ kinh doanh doanh thu trên 3 tỷ đồng
Đối với hộ/cá nhân kinh doanh có doanh thu hằng năm trên 3 tỷ đồng cũng được hướng dẫn kế toán theo 2 trường hợp: nộp thuế GTGT theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu và thuế TNCN trên thu nhập tính thuế và nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ và thuế TNCN trên thu nhập tính thuế.
Quy định dành riêng cho thương mại điện tử và cho thuê tài sản
Trong trường hợp hộ/cá nhân có hoạt động cho thuê tài sản hoặc kinh doanh thương mại điện tử, nếu nộp thuế GTGT theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu thì thuế TNCN phải nộp được xác định bằng cách lấy thuế suất nhân với doanh thu. Các hộ/cá nhân này sử dụng sổ kế toán (mẫu S2a-HKD) theo hướng dẫn để làm căn cứ xác định nghĩa vụ thuế.
Nếu hoạt động thuộc diện chịu các loại thuế đặc thù khác, hộ/cá nhân sẽ sử dụng sổ theo dõi nghĩa vụ thuế đặc thù (mẫu số S5a-HKD) ngoài các sổ kế toán nói trên.
Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh được lựa chọn lưu trữ các tài liệu kế toán trên phương tiện điện tử. Thời hạn lưu trữ tài liệu tối thiểu là 5 năm.
Thông tư mới dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.
Theo số liệu của Cục Thuế (Bộ Tài chính), đến tháng 10/2025, cả nước có khoảng 3,83 triệu hộ kinh doanh. Trong đó, 1,7 triệu hộ kinh doanh (chiếm 44,4%) có doanh thu dưới 200 triệu đồng tiếp tục được miễn thuế; 883.000 hộ kinh doanh (chiếm 23%) có doanh thu từ trên 200 triệu đồng đến 3 tỷ đồng là nhóm chịu tác động chính khi xóa thuế khoán và 39.000 hộ kinh doanh (1%) có doanh thu trên 3 tỷ đồng.
Tổng đài tư vấn pháp luật qua điện thoại
Nếu quý khách hàng còn có thắc mắc hay câu hỏi nào cần được tư vấn từ luật sư. Quý khách vui lòng liên hệ vào số Hotline 0978 333 379 để được luật sư tư vấn. Trân trọng cảm ơn!
