1. Khái niệm và bối cảnh phá giá
Bán phá giá được định nghĩa trong luật quốc tế và luật Việt Nam là hành vi bán hàng hóa với mức giá thấp hơn giá thông thường của sản phẩm tương ứng tại thị trường nội địa của nước xuất khẩu. Mục tiêu có thể là để chiếm lĩnh thị trường, loại bỏ đối thủ cạnh tranh hoặc giải phóng hàng tồn kho. Mặc dù giá rẻ có thể mang lại lợi ích ngắn hạn cho người tiêu dùng, nhưng về lâu dài lại gây ra hệ quả nghiêm trọng như bóp nghẹt doanh nghiệp nội địa, làm méo mó thị trường và tạo ra môi trường cạnh tranh không lành mạnh.
2. Bán rẻ đến mức nào là phá giá?
Không phải cứ bán rẻ là bị coi là phá giá. Việc xác định hành vi này phụ thuộc vào nhiều yếu tố: nếu giá bán thấp hơn chi phí sản xuất trong thời gian dài, hoặc giá xuất khẩu thấp hơn giá bán trong nước một cách rõ rệt, đặc biệt khi biên độ chênh lệch vượt quá 2% giá xuất khẩu, thì đó là dấu hiệu vi phạm. Ví dụ, một công ty bán sản phẩm với giá 100.000 đồng tại Việt Nam, nhưng xuất khẩu với giá chỉ 70.000 đồng trong khi chi phí sản xuất là 90.000 đồng, thì đây là trường hợp điển hình của bán phá giá.
3. Quy định pháp luật Việt Nam – Động cơ và hậu quả của bán phá giá
Pháp luật Việt Nam điều chỉnh hành vi này qua Pháp lệnh chống bán phá giá số 20/2004/PL-UBTVQH11. Theo đó, nếu hàng hóa nhập khẩu được xác định là bán phá giá và gây thiệt hại đáng kể cho ngành sản xuất trong nước, thì có thể áp dụng các biện pháp phòng vệ như áp thuế chống phá giá, giới hạn nhập khẩu, hoặc yêu cầu cam kết giá từ doanh nghiệp liên quan. Các biện pháp này không nhằm cản trở thương mại, mà nhằm bảo vệ sự công bằng và bền vững cho nền sản xuất nội địa.
Điều 3 – Xác định hàng hóa bị bán phá giá:
“1. Hàng hóa có xuất xứ từ nước hoặc vùng lãnh thổ bị coi là bán phá giá khi nhập khẩu vào Việt Nam (sau đây gọi là hàng hoá bán phá giá vào Việt Nam) nếu hàng hoá đó được bán với giá thấp hơn giá thông thường theo quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này.
2. Giá thông thường của hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam là giá có thể so sánh được của hàng hoá tương tự đang được bán trên thị trường nội địa của nước hoặc vùng lãnh thổ xuất khẩu theo các điều kiện thương mại thông thường.
3. Trong trường hợp không có hàng hoá tương tự được bán trên thị trường nội địa của nước hoặc vùng lãnh thổ xuất khẩu hoặc có hàng hoá tương tự được bán trên thị trường nội địa của nước hoặc vùng lãnh thổ xuất khẩu nhưng với khối lượng, số lượng hoặc trị giá hàng hóa không đáng kể thì giá thông thường của hàng hoá nhập khẩu vào Việt Nam được xác định theo một trong hai cách sau đây:
a) Giá có thể so sánh được của hàng hoá tương tự của nước hoặc vùng lãnh thổ xuất khẩu đang được bán trên thị trường một nước thứ ba trong các điều kiện thương mại thông thường;
b) Giá thành hợp lý của hàng hoá cộng thêm các chi phí hợp lý khác và lợi nhuận ở mức hợp lý, xét theo từng công đoạn từ sản xuất đến lưu thông trên thị trường của nước hoặc vùng lãnh thổ xuất khẩu hoặc nước thứ ba.”
Điều 4 – Các biện pháp chống bán phá giá:
“1. Áp dụng thuế chống bán phá giá.
2. Cam kết về các biện pháp loại trừ bán phá giá của tổ chức, cá nhân sản xuất, xuất khẩu hàng hóa bị yêu cầu áp dụng biện pháp chống bán phá giá với cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng biện pháp chống bán phá giá của Việt Nam hoặc với các nhà sản xuất trong nước nếu được cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng biện pháp chống bán phá giá của Việt Nam đồng ý.”
Điều 6 – Điều kiện áp dụng biện pháp chống bán phá giá:
“1. Hàng hoá bị bán phá giá vào Việt Nam và biên độ bán phá giá phải được xác định cụ thể;
2. Việc bán phá giá hàng hoá quy định tại khoản 1 Điều này là nguyên nhân gây ra hoặc đe dọa gây ra thiệt hại đáng kể cho ngành sản xuất trong nước.”
Vậy đâu là ranh giới giữa chiến lược giá thấp để cạnh tranh lành mạnh và hành vi phá giá bị pháp luật điều chỉnh? Câu trả lời nằm ở việc doanh nghiệp cần minh bạch trong cấu trúc giá, có mục tiêu kinh doanh chính đáng, đồng thời tuân thủ các quy định pháp lý về thương mại. Nếu giá rẻ là kết quả của tối ưu chi phí, công nghệ và quy trình sản xuất hiệu quả thì đó là cạnh tranh lành mạnh. Nhưng nếu giá thấp là công cụ để triệt tiêu đối thủ và thao túng thị trường, thì đó là lúc pháp luật cần lên tiếng.
Với bối cảnh kinh tế ngày càng hội nhập, nhận thức đúng về phá giá và tuân thủ pháp luật thương mại không chỉ giúp doanh nghiệp tránh vi phạm, mà còn góp phần xây dựng môi trường kinh doanh công bằng và bền vững hơn. Để tránh tên bài viết trùng lặp hoặc gây hiểu nhầm, bạn có thể sử dụng tiêu đề thay thế như: “Giá Rẻ Bao Nhiêu Là Quá Đà?”, “Phá Giá: Khi Chiến Lược Trở Thành Vấn Đề” hoặc “Giá Thấp, Cơ Hội Hay Rủi Ro?”. Những tiêu đề này vẫn giữ được tinh thần nội dung nhưng tạo sự thu hút và độc đáo hơn.
4. Tổng đài tư vấn pháp luật qua điện thoại
Nếu quý khách hàng còn có thắc mắc hay câu hỏi nào cần được tư vấn từ luật sư. Quý khách vui lòng liên hệ vào số Hotline 0978 333 379 để được luật sư tư vấn. Trân trọng cảm ơn!
