1. Giới thiệu chung
Kinh doanh trên nền tảng số, đặc biệt là các sàn thương mại điện tử, ngày càng phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam. Để đảm bảo công bằng trong thu thuế và quản lý hiệu quả nguồn thu ngân sách nhà nước, Chính phủ đã ban hành Nghị định 117/2025/NĐ-CP quy định chi tiết về quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử và nền tảng số của hộ, cá nhân kinh doanh.
2. Đối tượng áp dụng và phạm vi điều chỉnh
Nghị định áp dụng cho:
- Tổ chức quản lý sàn thương mại điện tử, nền tảng số có chức năng thanh toán (cả trong nước và nước ngoài).
- Hộ, cá nhân cư trú và cá nhân không cư trú có hoạt động kinh doanh trên nền tảng TMĐT, nền tảng số phát sinh doanh thu trong nước và ngoài nước.
- Cơ quan quản lý thuế và các tổ chức, cá nhân liên quan.
Phạm vi điều chỉnh của Nghị định bao gồm:
- Quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh phát sinh trên các nền tảng thương mại điện tử và nền tảng số, bao gồm cả giao dịch trong nước và giao dịch có liên quan đến cá nhân không cư trú.
- Quy định trách nhiệm khấu trừ, kê khai, nộp thuế thay của tổ chức quản lý nền tảng số đối với hộ, cá nhân kinh doanh trên nền tảng của họ.
- Quy định nghĩa vụ cung cấp thông tin, hồ sơ thuế, hóa đơn điện tử và các thủ tục liên quan của các bên tham gia kinh doanh trên nền tảng số.
3. Các loại thuế áp dụng trong kinh doanh trên nền tảng số
Thuế Giá trị gia tăng (GTGT): Áp dụng tỷ lệ phổ biến 1% trên doanh thu đối với hàng hóa, 5% đối với dịch vụ, 3% với vận tải.
Thuế Thu nhập cá nhân (TNCN): Tỷ lệ từ 0,5% đến 5% trên doanh thu tùy loại hình kinh doanh.
Các loại thuế khác như thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường, thuế tài nguyên vẫn do hộ cá nhân tự kê khai nếu có phát sinh.
4. Trách nhiệm của tổ chức quản lý nền tảng số
- Khấu trừ và nộp thuế thay: Tổ chức quản lý sàn thương mại điện tử (TMĐT) và nền tảng số có chức năng thanh toán phải thực hiện khấu trừ thuế Giá trị gia tăng (GTGT) và thuế Thu nhập cá nhân (TNCN) trên mỗi giao dịch phát sinh doanh thu trong nước. Cụ thể:
- Thuế GTGT được khấu trừ theo tỷ lệ 1% đối với hàng hóa, 5% đối với dịch vụ, 3% đối với vận tải hoặc dịch vụ gắn với hàng hóa.
- Thuế TNCN được khấu trừ với các giao dịch phát sinh doanh thu của cá nhân cư trú (trong và ngoài nước) và cá nhân không cư trú (trong nước).
- Thời điểm khấu trừ thuế: Việc khấu trừ thuế được thực hiện ngay khi xác nhận giao dịch thành công và người mua đã thanh toán trên nền tảng TMĐT hoặc nền tảng số.
- Kê khai và nộp thuế: Tổ chức quản lý nền tảng có trách nhiệm kê khai, nộp số thuế đã khấu trừ thay cho hộ, cá nhân kinh doanh theo định kỳ, đảm bảo đúng quy định của pháp luật thuế.
- Cấp chứng từ khấu trừ thuế: Sau khi khấu trừ, tổ chức quản lý nền tảng phải cấp chứng từ khấu trừ thuế điện tử cho hộ, cá nhân kinh doanh làm căn cứ kê khai, quyết toán thuế.
- Quản lý thông tin và dữ liệu: Tổ chức quản lý nền tảng số phải lưu giữ, quản lý đầy đủ thông tin, dữ liệu giao dịch và thông tin thuế của người bán để phục vụ công tác quản lý thuế và thanh tra, kiểm tra của cơ quan thuế.
- Hỗ trợ cung cấp thông tin: Tổ chức quản lý nền tảng có trách nhiệm phối hợp với cơ quan thuế trong việc cung cấp thông tin, hồ sơ liên quan đến hoạt động kinh doanh trên nền tảng số khi có yêu cầu.
- Giảm gánh nặng cho hộ, cá nhân kinh doanh: Khi tổ chức quản lý nền tảng đã khấu trừ, kê khai, nộp thuế thay, thì hộ, cá nhân kinh doanh không phải thực hiện khai, nộp thuế GTGT và TNCN đối với các hoạt động kinh doanh trên nền tảng đó đã được khấu trừ, nộp thay.
5. Quy trình kê khai, khấu trừ và nộp thuế
Quy trình kê khai, khấu trừ và nộp thuế đối với kinh doanh trên nền tảng số được quy định chặt chẽ nhằm đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý thuế:
- Khấu trừ thuế ngay khi phát sinh giao dịch: Khi giao dịch giữa người bán và người mua trên nền tảng số hoàn tất và người mua thanh toán, tổ chức quản lý nền tảng có trách nhiệm khấu trừ thuế GTGT và thuế TNCN trên doanh thu của người bán.
- Kê khai thuế định kỳ: Số thuế đã khấu trừ được tổ chức quản lý nền tảng kê khai và nộp cho cơ quan thuế theo kỳ (thường là hàng tháng hoặc hàng quý tùy quy định).
- Xử lý các trường hợp hoàn tiền, trả hàng: Trong trường hợp giao dịch bị hủy, hoàn tiền hoặc trả hàng, tổ chức quản lý nền tảng được phép điều chỉnh, bù trừ số thuế đã khấu trừ vào kỳ kê khai tiếp theo nhằm đảm bảo chính xác số thuế thực tế phải nộp.
- Trường hợp hộ, cá nhân kinh doanh không sử dụng nền tảng có chức năng thanh toán: Những đối tượng này phải tự kê khai, nộp thuế theo quy định hiện hành.
Quy trình này giúp đơn giản hóa thủ tục thuế cho người kinh doanh trên nền tảng số, đồng thời đảm bảo cơ quan thuế có thể kiểm soát chính xác nguồn thu từ hoạt động kinh doanh trực tuyến.
6. Quy định về thông tin và hóa đơn điện tử
Việc quản lý thông tin và hóa đơn điện tử là yếu tố then chốt trong việc minh bạch hóa các giao dịch kinh doanh trên nền tảng số:
- Cung cấp thông tin định danh: Hộ, cá nhân kinh doanh phải cung cấp đầy đủ và chính xác các thông tin định danh cá nhân hoặc mã số thuế cho tổ chức quản lý nền tảng số. Đây là cơ sở để tổ chức quản lý nền tảng thực hiện khấu trừ và kê khai thuế đúng đối tượng.
- Ủy nhiệm xuất hóa đơn điện tử: Hộ, cá nhân kinh doanh có thể ủy quyền cho tổ chức quản lý nền tảng xuất hóa đơn điện tử theo quy định. Việc này giúp giảm thiểu thủ tục hành chính và thuận tiện trong việc quản lý, lưu trữ hóa đơn.
- Xuất hóa đơn điện tử: Tổ chức quản lý nền tảng có trách nhiệm xuất hóa đơn điện tử cho các giao dịch phát sinh, đảm bảo tuân thủ các quy định về hóa đơn, chứng từ theo pháp luật hiện hành.
- Lưu trữ và báo cáo: Dữ liệu về giao dịch, hóa đơn điện tử và thông tin thuế được lưu trữ điện tử, phục vụ cho công tác kiểm tra, thanh tra của cơ quan thuế.
Nhờ đó, quy định này góp phần tạo ra môi trường kinh doanh minh bạch, giảm thiểu rủi ro gian lận thuế và hỗ trợ tốt hơn cho công tác quản lý thuế trong thời đại số.
7. Tác động và ý nghĩa pháp lý
Việc ban hành và thực thi các quy định về thuế đối với kinh doanh trên nền tảng số có nhiều tác động tích cực và ý nghĩa pháp lý quan trọng:
- Tăng cường nguồn thu ngân sách nhà nước: Thuế từ hoạt động kinh doanh trên nền tảng số được quản lý và thu đầy đủ, góp phần nâng cao hiệu quả thu ngân sách.
- Tạo môi trường kinh doanh công bằng: Các hộ, cá nhân kinh doanh trên nền tảng số được đối xử công bằng với các hình thức kinh doanh truyền thống về nghĩa vụ thuế, tránh tình trạng cạnh tranh không lành mạnh.
- Đơn giản hóa thủ tục hành chính: Việc tổ chức quản lý nền tảng khấu trừ và nộp thuế thay giúp giảm gánh nặng kê khai, nộp thuế cho cá nhân, hộ kinh doanh, đồng thời tăng tính tiện lợi và minh bạch.
- Ngăn chặn gian lận và trốn thuế: Cơ chế khấu trừ thuế tại nguồn và quản lý thông tin giao dịch điện tử giúp hạn chế tối đa các hành vi gian lận thuế, trốn thuế trong môi trường kinh doanh số.
- Thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý thuế: Việc áp dụng hóa đơn điện tử, kê khai thuế điện tử và quản lý dữ liệu số góp phần hiện đại hóa công tác quản lý thuế, phù hợp với xu hướng phát triển công nghệ hiện nay.
Kết luận: Việc ban hành và thực thi Nghị định 117/2025/NĐ-CP là bước tiến quan trọng trong quản lý thuế đối với kinh doanh trên nền tảng số tại Việt Nam. Các hộ, cá nhân kinh doanh cần nắm rõ trách nhiệm cung cấp thông tin và phối hợp với sàn TMĐT để thực hiện nghĩa vụ thuế đúng quy định, góp phần xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, lành mạnh và phát triển bền vững.
8. Tổng đài tư vấn pháp luật qua điện thoại
Nếu quý khách hàng còn có thắc mắc hay câu hỏi nào cần được tư vấn từ luật sư. Quý khách vui lòng liên hệ vào số Hotline 0978 333 379 để được luật sư tư vấn. Trân trọng cảm ơn!
