1. Đề xuất mới của Tòa án nhân dân Tối cao
Tòa án nhân dân Tối cao đang lấy ý kiến đối với dự thảo Nghị quyết hướng dẫn áp dụng một số quy định của Bộ luật Hình sự trong xét xử tội phạm tham nhũng và các tội phạm khác về chức vụ. Điểm đáng chú ý trong dự thảo là việc không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với một số trường hợp đặc biệt khi người phạm tội đáp ứng đủ các điều kiện theo luật định.
2. Ba điều kiện để không bị truy cứu trách nhiệm hình sự
Theo khoản 4 Điều 5 Dự thảo, người thực hiện hành vi phạm tội có thể được xem xét không truy cứu trách nhiệm hình sự khi đồng thời đáp ứng ba điều kiện:
Thứ nhất, hành vi phạm tội được thực hiện vì mục đích phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và không có khiếu nại, tố cáo; hoặc các khiếu nại, tố cáo liên quan đã được giải quyết dứt điểm theo quy định.
Thứ hai, người vi phạm không tham nhũng, không gây thất thoát hoặc lãng phí tài sản nhà nước; trường hợp có gây thất thoát, lãng phí nhưng đã khắc phục toàn bộ hậu quả, vẫn được xem xét.
Thứ ba, dự án hoặc công trình có sai phạm đã được hoàn thành và mang lại hiệu quả kinh tế – xã hội cho địa phương, đất nước.
3. Cơ chế giảm nhẹ hình phạt và miễn chấp hành hình phạt tù trong tội phạm tham nhũng
Dự thảo cũng đề xuất xem xét cho hưởng án treo theo quy định tại Điều 65 Bộ luật Hình sự 2015 với người thực hiện hành vi phạm tội đã khắc phục toàn bộ hoặc 3/4 thiệt hại.
Xem xét quyết định hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt đối với người phạm tội nếu có đủ căn cứ quy định tại Điều 54 Bộ luật Hình sự 2015, cụ thể:
Tòa án có thể quyết định một hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được áp dụng nhưng phải trong khung hình phạt liền kề nhẹ hơn của điều luật khi người phạm tội có ít nhất hai tình tiết giảm nhẹ quy định tại khoản 1 Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015.
Tòa án có thể quyết định một hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt được áp dụng nhưng không bắt buộc phải trong khung hình phạt liền kề nhẹ hơn của điều luật đối với người phạm tội lần đầu là người giúp sức trong vụ án đồng phạm nhưng có vai trò không đáng kể.
Trường hợp có đủ các điều kiện quy định tại khoản 1 hoặc khoản 2 Điều 54 Bộ luật Hình sự 2015 nhưng điều luật chỉ có một khung hình phạt hoặc khung hình phạt đó là khung hình phạt nhẹ nhất, thì Tòa án có thể quyết định hình phạt dưới mức thấp nhất của khung hình phạt hoặc chuyển sang một hình phạt khác thuộc loại nhẹ hơn. Lý do của việc giảm nhẹ phải được ghi rõ trong bản án
Như vậy, Tòa án nhân dân tối cao dự kiến sẽ không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với tội phạm tham nhũng khi họ đáp ứng đủ 3 điều kiện trên.
Trong khi đó, theo Bộ luật Hình sự 2015, tội phạm tham nhũng và tội phạm khác về chức vụ, gồm: Tội tham ô tài sản; Tội nhận hối lộ; Tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản; Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; Tội lạm quyền trong khi thi hành công vụ; Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi; Tội giả mạo trong công tác; Tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng;
Tội cố ý làm lộ bí mật công tác; Tội vô ý làm lộ bí mật công tác; Tội đưa hối lộ; Tội môi giới hối lộ; Tội lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ quyền hạn để trục lợi…
Người bị kết án thuộc trường hợp xem xét không truy cứu trách nhiệm hình sự tội phạm tham nhũng mà đang chấp hành hình phạt tù hoặc đang được tạm đình chỉ thi hành án phạt tù, thì họ được miễn chấp hành phần hình phạt tù còn lại; trường hợp người bị kết án chưa chấp hành hình phạt tù hoặc đang được hoãn thi hành án phạt tù, thì họ được miễn chấp hành toàn bộ hình phạt tù.
4. Tổng đài tư vấn pháp luật qua điện thoại
Nếu quý khách hàng còn có thắc mắc hay câu hỏi nào cần được tư vấn từ luật sư. Quý khách vui lòng liên hệ vào số Hotline 0978 333 379 để được luật sư tư vấn. Trân trọng cảm ơn!
