Thông tư 83/2025/TT-BTC: Bãi bỏ quy định về phân bổ lợi thế kinh doanh của công ty cổ phần

1. Nền tảng pháp lý và sự thay đổi

Ngày 15/8/2025, Bộ Tài chính đã ký ban hành Thông tư 83/2025/TT-BTC, một văn bản pháp lý quan trọng nhằm bãi bỏ toàn bộ Thông tư 138/2012/TT-BTC. Quyết định này sẽ chính thức có hiệu lực kể từ ngày 01/10/2025.

Thông tư 138/2012/TT-BTC, được ban hành hơn một thập kỷ trước, đã quy định chi tiết về cách thức xử lý, hạch toán và phân bổ giá trị lợi thế kinh doanh (hay lợi thế thương mại/goodwill) phát sinh trong quá trình chuyển đổi các công ty Nhà nước thành công ty cổ phần (cổ phần hóa).

Giá trị lợi thế kinh doanh này thường xuất hiện khi giá trị thực tế của phần vốn nhà nước tại thời điểm cổ phần hóa cao hơn so với giá trị ghi sổ sách. Thông tư 138/2012/TT-BTC đã đóng vai trò là hướng dẫn chuyên biệt giúp doanh nghiệp thực hiện phân bổ giá trị này vào chi phí sản xuất kinh doanh trong nhiều năm.

2. Ý nghĩa của việc bãi bỏ

Việc Bộ Tài chính ban hành Thông tư 83/2025/TT-BTC để bãi bỏ một văn bản cũ kỹ cho thấy sự nỗ lực trong việc rà soát, sắp xếp lại hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về kế toán và tài chính.

Thông tư 138/2012/TT-BTC là một hướng dẫn đặc thù, giải quyết vấn đề kế toán phát sinh từ các đợt cổ phần hóa diễn ra trước. Hiện tại, với sự phát triển và hoàn thiện của các Chuẩn mực Kế toán Việt Nam (VAS), đặc biệt là những chuẩn mực liên quan đến tài sản vô hình và các giao dịch hợp nhất kinh doanh, các vấn đề về lợi thế kinh doanh đã được điều chỉnh bằng các quy định chung và toàn diện hơn.

Tác động chính:

1. Đơn giản hóa hệ thống: Doanh nghiệp sẽ không cần phải tham chiếu đến một thông tư riêng biệt, mà sẽ áp dụng các chuẩn mực kế toán hiện hành, giúp đơn giản hóa quy trình hạch toán.
2. Áp dụng quy tắc chung: Các công ty cổ phần chuyển đổi từ công ty Nhà nước sẽ chuyển sang áp dụng các quy định chung của Bộ Tài chính về xử lý lợi thế thương mại (goodwill) theo các chuẩn mực kế toán hiện hành của Việt Nam, đảm bảo sự thống nhất trong toàn bộ hệ thống kế toán doanh nghiệp.
3. Cập nhật quy định: Việc bãi bỏ cho phép loại bỏ những quy định có thể không còn phù hợp hoặc đã bị các văn bản luật, nghị định, hoặc chuẩn mực kế toán mới thay thế hoặc chi phối.

3. Doanh nghiệp cần lưu ý

Kể từ ngày 01/10/2025, các doanh nghiệp đã thực hiện cổ phần hóa và đang trong quá trình phân bổ lợi thế kinh doanh theo Thông tư 138/2012/TT-BTC cần rà soát lại phương pháp hạch toán của mình để đảm bảo tuân thủ các quy định mới nhất của Bộ Tài chính, dựa trên các Chuẩn mực Kế toán hiện hành. Sự thay đổi này yêu cầu bộ phận kế toán và kiểm toán phải nắm vững các quy định chung về tài sản vô hình và lợi thế thương mại để áp dụng đúng.

Đây là một bước tiến nhằm hiện đại hóa và hợp nhất các quy định kế toán tại Việt Nam.

5. Tổng đài tư vấn pháp luật qua điện thoại

Nếu quý khách hàng còn có thắc mắc hay câu hỏi nào cần được tư vấn từ luật sư. Quý khách vui lòng liên hệ vào số Hotline 0978 333 379 để được luật sư tư vấn. Trân trọng cảm ơn!