Sáng 17-10, TAND tỉnh Hưng Yên mở phiên tòa xét xử phúc thẩm vụ án gà lôi trắng đối với bị cáo Thái Khắc Thành (45 tuổi, trú tại tỉnh Nghệ An).
Sau khi nghị án, HĐXX TAND tỉnh Hưng Yên đã tuyên bị cáo Thái Khắc Thành được miễn trách nhiệm hình sự, thả tự do tại tòa.
Tòa căn cứ theo Thông tư 27/2025 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường về quản lý loài nguy cấp, quý, hiếm; nuôi động vật rừng thông thường và Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp, có hiệu lực từ ngày 1-7.
Tại phụ lục danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm của Thông tư 27, gà lôi trắng chuyển sang nhóm IIB (không bị cấm nuôi thương mại nhưng phải tuân thủ các quy định về nuôi, nhốt, vận chuyển) mà không còn thuộc nhóm IB (động vật rừng đang bị đe dọa tuyệt chủng nghiêm cấm khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại) như tại thời điểm khởi tố vụ án.
HĐXX phúc thẩm khẳng định việc bị cáo Thành bị truy tố về tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm là “đúng người, đúng tội, đúng pháp luật” nhưng thời điểm xét xử sơ thẩm thì Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Thông tư 27, làm cho hành vi của bị cáo không còn nguy hiểm cho xã hội.
Văn bản có hiệu lực từ 1-7-2025 nhưng đến 16-7 mới được đăng trên Cổng thông tin điện tử Chính phủ và không được gửi cho các cơ quan tiến hành tố tụng để rà soát các trường hợp đang bị tạm giữ, tạm giam, khởi tố, truy tố, xét xử và thi hành án. Đây là nguyên nhân khiến tòa sơ thẩm không có căn cứ áp dụng thông tư này.
Cùng với đó, Tòa phúc thẩm kiến nghị Bộ Nông nghiệp Môi trường cần có văn bản thông báo cho các cơ quan tiến hành tố tụng và cơ quan liên quan; đồng thời kiến nghị Chính phủ cho rà soát các văn bản pháp luật đang có nội dung không thống nhất để kịp thời xử lý.
Sau phiên tòa, bị cáo Thành cảm ơn HĐXX và các cơ quan tố tụng đã áp dụng chính sách khoan hồng, cho mình cơ hội được về với gia đình.
Tại tòa, bị cáo Thành khai thấy một người trên mạng bán gà lôi trắng, thấy đẹp nên mua về nuôi làm cảnh, không biết đây là loài động vật quý hiếm. Khi bán lại, bị cáo chỉ muốn thu hồi vốn để nuôi thêm.
Thẩm phán cho rằng: “Đẹp hay không, bị cáo thích thì mua, nhưng cũng phải tìm hiểu đó là giống gà gì, có thuộc loài nguy cấp, quý hiếm hay được phép nhân giống, mua bán hay không”.
Đại diện Viện kiểm sát hỏi: “Bị cáo nói thích nên nuôi làm cảnh, sao lại bán?”, sau đó công bố lời khai của Thành tại cơ quan điều tra thể hiện người này biết việc nuôi giống gà này cần giấy phép nhưng không rõ cơ quan nào cấp, và cũng không xin phép.
Lúc này, bị cáo Thành thừa nhận hành vi sai phạm, cho rằng việc khởi tố và truy tố là đúng.
Nêu quan điểm, VKSND tỉnh Hưng Yên nhận định hành vi của Thành “không còn nguy hiểm cho xã hội” do có sự thay đổi trong chính sách pháp luật (Thông tư 27), đề nghị tòa miễn trách nhiệm hình sự và miễn tiền phạt bổ sung cho bị cáo.
HĐXX xác định năm 2022, Thành biết gà lôi trắng là loài động vật nguy cấp, quý hiếm, không được nuôi nhốt hay mua bán, song vẫn nảy sinh ý định nhân giống để bán.
Năm 2024, Thành lên mạng mua một con gà lôi trống ở Cần Thơ giá 4,5 triệu đồng và đổi một con chim chích chòe lửa lấy hai con gà lôi mái ở Nghệ An. Thành không đăng ký việc nuôi với cơ quan có thẩm quyền. Sau thời gian chăm sóc, hai con mái đẻ trứng, nở được 10 con non.
Ngày 26-3, một tài khoản lạ nhắn hỏi mua 10 con gà lôi giá 500.000 đồng mỗi con, nhờ Thành nuôi thêm vài ngày với tiền công một triệu đồng. Đến sáng 1/4, Thành thuê xe chở số gà đi giao thì hôm sau bị Công an Thái Bình kiểm tra, thu giữ toàn bộ. Khám nhà Thành, cơ quan điều tra thu thêm ba con.
Ngày 8-8, TAND khu vực 5 (tỉnh Hưng Yên) tuyên phạt bị cáo Thái Khắc Thành 6 năm tù và phạt bổ sung 30 triệu đồng về tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm.
Sau khi kết thúc phiên tòa, vợ con ông Thành ôm nhau khóc nức nở. Vụ án nhận được sự quan tâm lớn từ dư luận với nhiều luồng ý kiến.
Đến ngày 13-8, Viện trưởng VKSND tỉnh Hưng Yên đã kháng nghị toàn bộ bản án sơ thẩm, đề nghị hủy án để điều tra lại. Cùng ngày, Chánh án TAND tỉnh Hưng Yên Đỗ Mạnh Tăng ra quyết định thay đổi biện pháp ngăn chặn, cho bị cáo Thành được tại ngoại.
Sau khi xét hỏi, tranh luận và nghị án thời gian ngắn, HĐXX đã trở lại phòng xử án và tuyên miễn trách nhiệm hình sự đối với bị cáo Thái Khắc Thành và hủy bỏ quyết định cấm đi khỏi nơi cư trú, thả tự do tại tòa cho bị cáo.
Đồng thời, HĐXX cũng tuyên miễn hình phạt bổ sung 30 triệu đồng cho bị cáo Thành.
Dòng sự kiện: Từ năm 2022, Thành tìm hiểu trên mạng xã hội, biết gà lôi trắng là loài động vật nguy cấp, quý, hiếm nên mua một con trống từ Cần Thơ và đổi một con chim chích chòe lửa lấy hai con mái ở Nghệ An. Sau thời gian nuôi, đàn gà sinh sản được 10 con non.
Tháng 3/2025, Thành rao bán 10 gà con với giá 500.000 đồng/con, nhận cọc 2 triệu đồng từ người mua qua mạng. Ngày 2/4, khi thuê xe chở số gà này đi giao tại Hưng Yên, Thành bị công an kiểm tra, thu giữ, đồng thời phát hiện thêm 3 con gà lôi tại nhà.
Bốn tháng sau, TAND khu vực 5 – Hưng Yên tuyên phạt Thành 6 năm tù, phạt bổ sung 30 triệu đồng về tội Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm. Bản án hiện thu hút sự chú ý của dư luận.
