Người Việt Nam định cư ở nước ngoài có thể mua nhà đất tại Việt Nam hay không? Đây là câu hỏi nhận được sự quan tâm lớn từ cộng đồng kiều bào trên toàn thế giới, đặc biệt trong bối cảnh Luật Đất đai 2024 và Luật Nhà ở 2023 đã có những thay đổi đáng kể.
1. AI ĐƯỢC XEM LÀ VIỆT KIỀU THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM?
Theo Khoản 3 và Khoản 4 Điều 3 Luật Quốc tịch Việt Nam 2008, người Việt Nam định cư ở nước ngoài được chia thành hai nhóm chính:
- Người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam, tức là vẫn còn giữ quốc tịch Việt Nam.
- Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài, tức là những người từng có quốc tịch Việt Nam định cư tại nước ngoài nhưng hiện tại không còn giữ quốc tịch Việt Nam.
Việc xác định bạn thuộc nhóm nào có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định quyền sở hữu nhà, quyền sử dụng đất tại Việt Nam.
2. NGƯỜI VIỆT NAM ĐỊNH CƯ Ở NƯỚC NGOÀI CÓ ĐƯỢC MUA NHÀ ĐẤT TẠI VIỆT NAM KHÔNG?
Luật Đất đai 2024 và Luật Nhà ở 2023 đã mở rộng quyền mua bán, sở hữu nhà đất cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài, nhưng quy định khác nhau tùy vào từng nhóm đối tượng:
Trường hợp 1: Người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam
Theo Khoản 3 Điều 4 Luật Đất đai 2024, người Việt Nam định cư ở nước ngoài nhưng vẫn còn quốc tịch Việt Nam sẽ được quyền nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất giống như cá nhân trong nước. Điều này có nghĩa là họ có thể:
- Mua nhà phố, căn hộ chung cư.
- Mua đất thổ cư để xây dựng nhà ở.
- Nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất không có tài sản gắn liền với đất, …
Trường hợp 2: Người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài (không còn quốc tịch Việt Nam)
Đối với người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài nhưng không còn quốc tịch Việt Nam, quyền mua nhà đất bị hạn chế hơn. Theo Khoản 1 Điều 28 Luật Đất đai 2024, họ chỉ được:
✅ Mua, thuê mua nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất trong các dự án phát triển nhà ở, nhận quyền sử dụng đất ở trong dự án phát triển nhà ở.
✅ Nhận thừa kế quyền sử dụng đất ở và các loại đất khác trong cùng thửa đất có nhà ở theo quy định của pháp luật về dân sự;
✅ Nhận tặng cho nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở từ những người thuộc hàng thừa kế theo quy định của pháp luật về dân sự.
❌ Không được nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất (không có tài sản gắn liền với đất) và không được mua nhà đất nằm ngoài dự án phát triển nhà ở.
Điều này có nghĩa là nếu đã nhập quốc tịch nước ngoài và không còn quốc tịch Việt Nam, Việt kiều không thể mua đất trống để xây nhà, không nhận chuyển nhượng nhà đất nằm ngoài dự án phát triển nhà ở: như nhà ở riêng lẻ, nhà phố ….
3. THỦ TỤC MUA NHÀ ĐẤT CHO NGƯỜI VIỆT NAM ĐỊNH CƯ Ở NƯỚC NGOÀI
Nếu thuộc đối tượng được phép mua nhà đất, Việt kiều cần chuẩn bị các giấy tờ sau để thực hiện giao dịch:
- Trường hợp còn quốc tịch Việt Nam:
- Hộ chiếu Việt Nam còn hiệu lực
- Giấy tờ chứng minh có nhập cảnh vào Việt Nam tại thời điểm mua nhà
- Trường hợp không còn quốc tịch Việt Nam:
- Hộ chiếu nước ngoài/giấy tờ đi lại có giá trị quốc tế có dấu nhập cảnh vào Việt Nam
- Giấy xác nhận là người gốc Việt Nam (do Đại sứ quán hoặc Sở Tư pháp cấp)
Ngoài ra, Việt kiều cần thực hiện các thủ tục công chứng, đăng ký quyền sử dụng đất, nộp thuế theo quy định của pháp luật Việt Nam.
Kết luận:
Việt kiều hoàn toàn có thể sở hữu nhà đất tại Việt Nam, nhưng cần xác định rõ tình trạng quốc tịch để biết mình thuộc nhóm đối tượng nào. Nếu vẫn còn quốc tịch Việt Nam, quyền mua bán gần như không bị hạn chế. Ngược lại, nếu đã nhập quốc tịch nước ngoài, việc mua bán đất sẽ gặp nhiều giới hạn.
